Zastarelost potraživanja nastalih na osnovu doplatnih karata

Vrhovni kasacioni sud, u presudi Rev 430/2014 od 17. decembra 2014. god. zauzeo je stav po jednom od spornih pitanja godinama unazad, a koje se tiče velikog broja građana – zastarelost potraživanja nastalih na osnovu doplatnih karata.

Po stavu ovog suda ova potraživanja zastarevaju u roku od godinu dana u skladu sa čl. 378. Zakona o obligacionim odnosima, iako ova usluga nije predviđena navedenim članom ZOO, jer se upravljanje javnim parkiralištima smatra komunalnim uslugama obzirom da je Odluka o javnim parkiralištima (ovde konkretno – Sl. list grada Beograda) koja propisuje ovlašćenje za naplatu novčanog potraživanja javnog komunalnog preduzeća po osnovu naloga za plaćanje doplatne karte, doneta na osnovu Zakona o komunalnim delatnostima koji predviđa ove usluge kao komunalne delatnosti.

Ovde objavljujemo deo obrazloženja navedene presude VKS-a:

“Odredba člana 378. stav 1. tačka 1. predviđa jednogodišnji rok zastarelosti za potraživanja naknade za isporučenu električnu i toplotnu energiju, plin, vodu, dimničarske usluge, održavanje čistoće, kad je isporuka odnosno usluga izvršena za potrebe domaćinstva.

Kada se analiziraju ove dve odredbe Zakona o obligacionim odnosima, jasno proizilazi da u komunalne usluge nabrojane u članu 378. stav 1. tačka 1. ZOO ne spadaju usluge vezane za troškove parkiranja.

Međutim, Zakon o komunalnim delatnostima („Službeni glasnik RS“ broj 16/997, 42/98) u članu 4. propisuje da su komunalne delatnosti u smislu ovog zakona, delatnosti proizvodnje i isporuke komunalnih proizvoda i pružanje komunalnih usluga, koji su nezamenljiv uslov života i rada građana i drugih subjekata na određenom području i to: prečišćavanje i distribucija vode; prečišćavanje i odvođenje atmosferskih o otpadnih voda; proizvodnja i snabdevanje parom i toplom vodom; prevoz putnika u gradskom saobraćaju; održavanje čistoće u gradovima i naseljima u opštini; uređenje i održavanje parkova zelenih i rekreacionih površina; održavanje ulica, puteva i drugih javnih površina u gradovima i drugim naseljima i javna rasveta; održavanje deponija; uređenje i održavanje groblja i sahranjivanje. Stavom 2. istog člana predviđeno je da skupština opštine može kao komunalne delatnosti, odrediti i druge delatnosti od lokalnog interesa i propisati uslove i način njihovog obavljanja (dimničarske usluge, održavanje javnih VC-a, održavanje javnih kupatila, kafilerija, javnih prostora za parkiranje, održavanje pijaca i pružanje usluga na njima, održavanje javnih bunara i česmi, kao i druge delatnosti od lokalnog interesa).

Odluka o javnim parkiralištima Skupštine grada Beograda doneta je na osnovu člana 13. Zakona o komunalnim delatnostima kojom se ovlašćuju skupštine opština da propišu uslove i način organizovanja poslova u vršenju komunalnih delatnosti i uslove za korišćenje komunalnih proizvoda, odnosno komunalnih usluga.

Iz činjenice da je odluka o Javnim parkiralištima Grada Beograda doneta na osnovu Zakona o komunalnim delatnostima kojim su kao komunalne delatnosti predviđene između ostalog i delatnosti koje se odnose na javne prostore za parkiranje, nesumnjivo je da se radi o komunalnim uslugama i da se na njih ima primeniti odredba člana 378. stav 1. tačka 1. Zakona o obligacionim odnosima. Prema toj odredbi za jednu godinu zastarevaju potraživanja koja se odnose na naknade komunalnih usluga kada je isporuka odnosno usluga izvršena za potrebe domaćinstva.

…Na osnovu svih iznetih argumenata, Vrhovni kasacioni sud smatra da se u konkretnom slučaju ima primeniti jednogodišnji rok zastarelosti predviđen odredbom člana 378. Zakona o obligacionim odnosima. Kako je istaknut prigovor zastarelosti potraživanja, zastarelost se mora ceniti za svaki pojedinačni nalog za plaćanje.”

Celokupan tekst ove odluke možete videti u okviru baze “Propis Soft”, a komentar i stavove drugih sudova povodom ovog pitanja u okviru časopisa “Advokatska kancelarija”.