Republika Srbija je 14. januara 2022. godine prvi put emitovala državne obveznice radi izmirenja obaveza po osnovu obeštećenja za oduzetu imovinu, kojima su regulisane obaveze Republike Srbije u skladu sa Zakonom o vraćanju oduzete imovine i obeštećenju („Službeni glasnik RS”, br. 72/11, 108/13, 142/14, 88/15 – odluka US, 95/18 i 153/20).
Ukupan iznos obeštećenja oduzete imovine za emisije obveznica koje se emituju u 2022. godini utvrđen je na osnovu Rešenja o obeštećenju, koje je donela Agencija za restituciju, a postala su pravnosnažna u periodu od 1. jula 2020. do 30. juna 2021. godine i iznosi EUR 69.452.452,20 a biće isplaćen emitovanjem obveznica ročnosti pet, deset i dvanaest godine. Ročnost obveznica definisana je članom 35. Zakona.
Obeštećenje po osnovu emitovanih obveznica isplaćivaće se od 14. januara 2023. godine jednom godišnje, sve do dospeća obveznice zavisno od njene ročnosti:
– petogodišnje obveznice (serije od RES05A2023 do RES05A2027), datum dospeća 14. januar 2027. godine;
– desetogodišnjih obveznice (serije od RES10A2023 do RES10A2032), datum dospeća 14. januar 2032. godine;
– dvanaestogodišnjih obveznice (serije od RES12A2023 do RES12A2034), datum dospeća 14. januar 2034. godine.
Ukoliko datum dospeća serije ili datum dospeća obveznice padne u neradan dan, isplata će se obaviti prvog narednog radnog dana.
Korisnicima obeštećenja, po rešenjima Agencije za restituciju koja su postala pravnosnažna do 30. juna 2021. godine, a koji su dostavili dokumentaciju o otvorenim računima, obveznice su upisane na vlasnički račun kod Centralnog registra, depoa i kliringa hartija od vrednosti (u daljem tekstu: CRHoV), tako da stanje i raspored obveznica po serijama odgovarajuće emisije, mogu da dobiju preko člana (ovlašćene banke ili investicionog društva), koji je otvorio navedeni račun kod CRHoV.
Korisnicima obeštećenja, koji nisu dostavili dokumentaciju o otvorenim računima, obveznice su upisane na privremeni račun kod CRHoV, pa je neophodno da u što kraćem roku otvore odgovarajuće račune preko člana CRHoV (ovlašćene banke ili investicionog društva), preuzmu i popune Obrazac sa sajta Agencije za restituciju i dostave tražene podatke, kako bi bili isplaćeni.
Takođe, Ministarstvo finansija Republike Srbije će 31. marta 2022. godine isplatiti bivšim vlasnicima akontaciju u novcu, na osnovu rešenja o obeštećenju koja su postala pravnosnažna do 30. juna 2021. godine, u iznosu od 10% od utvrđenog iznosa obeštećenja po svim osnovama bivšeg vlasnika.
Podsećamo, čl. 30. Zakona o vraćanju oduzete imovine i obeštećenju („Sl. glasnik RS“, br. 72/2011, 108/2013, 142/2014, 88/2015-OUS, 95/2018 i 153/2020) je propisano:
„Obeštećenje se vrši u vidu državnih obveznica Republike Srbije i u novcu za isplatu akontacije obeštećenja kao i za obeštećenja koja ne prelaze iznos od 1.000,00 evra po podnosiocu zahteva.
Obeštećenje u vidu državnih obveznica Republike Srbije vrši se emitovanjem obveznica, jednom godišnje za iznos obeštećenja koji utvrđuje Agencija na osnovu donetih rešenja o obeštećenju koja su postala pravnosnažna do 30. juna tekuće godine.
Ukupan iznos obeštećenja iz stava 1. ovog člana ne sme da ugrozi makroekonomsku stabilnost i privredni rast Republike Srbije, te se za ove namene opredeljuje iznos od dve milijarde evra, uvećan za zbir pripadajućih kamata za sve korisnike obeštećenja, obračunatih po kamatnoj stopi od 2% godišnje na preostali iznos obeštećenja i to od dana pravnosnažnosti rešenja o obeštećenju do konačne isplate.
Pod preostalim iznosom obeštećenja iz prethodnog stava podrazumeva se iznos obeštećenja umanjen za svaku isplaćenu ratu obeštećenja uključujući i akontaciju.
Za korisnike restitucije kojima po osnovu pravnosnažnog rešenja o obeštećenju pripada obeštećenje koje ne prelazi iznos od 1.000,00 evra, po korisniku obeštećenja, ne računajući pripadajuću kamatu, obeštećenje se vrši isključivo u novcu, isplatom celokupnog iznosa, i to 31. marta naredne godine u odnosu na godinu u kojoj je akt Vlade iz člana 35. stav 4. ovog zakona stupio na snagu, u dinarskoj protivvrednosti po zvaničnom srednjem kursu Narodne banke Srbije.“
Članom 35. Istog zakona koji reguliše Državne obveznice, propisano je sledeće:
„Radi regulisanja obaveze Republike Srbije koja nastaje po osnovu obeštećenja iz člana 30. ovog zakona, Republika Srbija će emitovati obveznice denominovane u evrima.
Obveznice iz stava 1. ovog člana emituju se u nematerijalnom obliku, bez kupona, pojedinačno za svaku godinu, i registruju kod Centralnog registra, depoa i kliringa hartija od vrednosti (u daljem tekstu: Centralni registar).
Obveznice iz stava 1. ovog člana glase na ime i prenosive su, a isplaćuju se u evrima.
Osnovne elemente obveznica, utvrdiće Vlada Odlukom o emisiji, na predlog ministarstva nadležnog za poslove finansija, do 30. septembra tekuće godine, a na osnovu svih rešenja o obeštećenju koja su postala pravnosnažna od 1. jula prethodne godine zaključno sa 30. junom tekuće godine.
Obveznice dospevaju godišnje, u skladu sa uslovima emisije utvrđenim odlukom Vlade iz stava 4. ovog člana, sa prvom isplatom 15. januara naredne godine u odnosu na godinu kada je isplaćena akontacija, i isplaćuju se u roku od 12 godina od datuma emisije, osim obveznica za lica koja su na dan stupanja na snagu ovog zakona starija od 70 godina, koje se isplaćuju u roku od 5 godina, odnosno lica koja su na dan stupanja na snagu ovog zakona starija od 65 godina, koje se isplaćuju u roku od 10 godina.
Iznos obveznica iskazuje se u celom broju. Obveznice se emituju u nematerijalnom obliku.
Promet obveznica emitovanih u skladu sa ovim zakonom je slobodan.
Promet i posedovanje obveznica emitovanih u skladu sa ovim zakonom oslobođeno je svake vrste poreza.
Obveznice iz ovog člana mogu se kupovati i prodavati na berzi.“
Izvor: sajt Ministarstva finansija (www.mfin.gov.rs)
Izvor: Izvod iz propisa preuzet je iz pravne baze „Propis Soft“, redakcija Profi Sistem Com