Ministarstvo finansija je u mišljenju br. 011-00-00232/2022-04 od 27. juna 2022. god objavljenom u Biltenu Ministartsva finansija, jun 2022. god. dalo odgovor na pitanje ko je obveznik naknade za odvodnjavanje kao i u kom momentu prestaje to svojstvo?
Obveznik plaćanja naknade za odvodnjavanje (u daljem tekstu: naknada) je vlasnik, odnosno korisnik zemljišta i objekata na melioracionom području određenom u skladu sa zakonom kojim se uređuju vode, i to: poljoprivrednog zemljišta, neobraslog šumskog zemljišta i građevinskog zemljišta, objekta, odnosno prostora namenjenog za obavljanje delatnosti, stambenog objekta, saobraćajne infrastrukture (javnih i nekategorisanih puteva, železničke infrastrukture, luka, pristaništa, aerodroma i druga), dobara u opštoj upotrebi (parkovi, trgovi, ulice i drugo). Međutim, vlasnik, odnosno korisnik poljoprivrednog zemljišta pod trsticima i močvarama nije obveznik naknade. Pored navedenog, ako je odvođenje voda uređeno sistemom atmosferske kanalizacije, vlasnik objekta, odnosno prostora namenjenog za obavljanje delatnosti, stambenog objekta, saobraćajne infrastrukture (javnih i nekategorisanih puteva, železničke infrastrukture, luka, pristaništa, aerodroma i drugo), dobara u opštoj upotrebi (parkovi, trgovi, ulice i drugo) nije obveznik naknade za odvodnjavanje za površinu građevinskog zemljišta pod objektom (stambenim objektom i objektom namenjenim za obavljanje delatnosti, odnosno objekata saobraćajne infrastrukture i drugih dobara u opštoj upotrebi).
S tim u vezi, ako je odvođenje voda uređeno sistemom atmosferske kanalizacije, Ministartsvo finansija je mišljenja da se za građevinsko zemljište izvan građevinskog zemljišta pod objektom plaća naknada za odvodnjavanje, na osnovicu koju čini površina građevinskog zemljišta izražena u hektarima izvan građevinskog zemljišta pod stambenim, odnosno poslovnim objektima, a obveznik naknade je vlasnik tog zemljišta izvan objekta.
Obaveza utvrđivanja i plaćanja naknade prestaje danom prestanka statusa vlasnika, odnosno korisnika nepokretnosti (zemljišta, odnosno objekata) koje podležu obavezi utvrđivanja naknade za odvodnjavanje u smislu Zakona.
Imajući u vidu da je nadležna služba za katastar nepokretnosti dužna da javnom vodoprivrednom preduzeću dostavlja ažurirane podatke o zemljištu i vlasnicima, odnosno korisnicima zemljišta i drugih nepokretnosti, a da se stvarna prava na nepokretnostima, shodno Zakonu o postupku upisa u katastar nepokretnosti i vodova („Sl. glasnik RS“, br. 41/2018, 95/2018, 31/2019 i 15/2020) , stiču, prenose, odno sno ograničavaju upisom u katastar, a prestaju brisanjem tog upisa, vlasnici, odnosno korisnici nepokretnosti su obveznici naknade sve dok se ne izvrši brisanje stvarnog prava na nepokretnosti za koje se plaća naknada.
Relevantni propisi
Članom 85. Zakona o naknadama za korišćenje javnih dobara („Sl. glasnik RS“, br. 95/2018 i 49/2019) je propisano:
„Obveznik naknade za odvodnjavanje je vlasnik, odnosno korisnik zemljišta i objekata na melioracionom području određenom u skladu sa zakonom kojim se uređuju vode, i to:
1) poljoprivrednog zemljišta osim trstika i močvare, neobraslog šumskog zemljišta i građevinskog zemljišta;
2) objekta, odnosno prostora namenjenog za obavljanje delatnosti, izuzev ako je odvođenje voda uređeno sistemom atmosferske kanalizacije;
3) stambenog objekta, izuzev ako je odvođenje voda uređeno sistemom atmosferske kanalizacije;
4) saobraćajne infrastrukture (javnih i nekategorisanih puteva, železničke infrastrukture, luka, pristaništa, aerodroma i drugo), izuzev ako je odvođenje voda uređeno sistemom atmosferske kanalizacije;
5) dobara u opštoj upotrebi (parkovi, trgovi, ulice i drugo), izuzev ako je odvođenje voda uređeno sistemom atmosferske kanalizacije.
Korisnikom iz stava 1. ovog člana smatra se:
1) zakupac, držalac i korisnik nepokretnosti u javnoj svojini po osnovu ugovora;
2) zakupac stambenog i drugog objekta, za period duži od jedne godine ili na neodređeno vreme;
3) korisnik nepokretnosti u javnoj svojini, u skladu sa zakonom kojim se uređuje javna svojina (imalac prava korišćenja, javno preduzeće ili društvo kapitala kao korisnik nepokretnosti na osnovu posebnog zakona, osnivačkog akta ili ugovora);
4) imalac prava korišćenja građevinskog zemljišta, u skladu sa zakonom kojim se uređuje režim građevinskog zemljišta;
5) držalac nepokretnosti u javnoj svojini, bez pravnog osnova.“
U smislu čl. 86. istog zakona osnovica naknade za odvodnjavanje je:
1) za poljoprivredno zemljište, osim trstika i močvare – površina zemljišta izražena u hektarima (ha);
2) za neobraslo šumsko zemljište – površina zemljišta izražena u hektarima (ha);
3) za građevinsko zemljište, osim zemljišta pod stambenim i objektom namenjenim za obavljanje delatnosti – površina građevinskog zemljišta izražena u hektarima (ha);
4) za objekte saobraćajne infrastrukture i druga dobra u opštoj upotrebi – površina zemljišta izražena u hektarima (ha) objekata saobraćajne infrastrukture i drugih dobara u opštoj upotrebi;
5) za građevinsko zemljište pod stambenim objektom i objektom namenjenim za obavljanje delatnosti – površina zemljišta izražena u metrima kvadratnim (m²) tog zemljišta.
Članom 87. Istog zakona je propisano da je visina naknada za odvodnjavanje poljoprivrednog zemljišta, osim trstika i močvare, neobraslog šumskog zemljišta i građevinskog zemljišta, prema melioracionom području, klasi i kulturi poljoprivrednog zemljišta, osim trstika i močvare, propisana u Prilogu 4, Tabelama 3. do 7. ovog zakona.
Prema članu 88. st. 4, 5. i 6. istog zakona, nadležna služba za katastar nepokretnosti dužna je da javnom vodoprivrednom preduzeću iz stava 1. ovog člana, dostavlja, na njegov zahtev, bez naknade, ažurirane podatke o zemljištu i vlasnicima, odnosno korisnicima zemljišta i drugih nepokretnosti iz člana 85. stav 1. tač. 1˗4) ovog zakona, radi utvrđivanja obaveze plaćanja naknade za odvodnjavalje.
Ministarstvo u čijoj je nadležnosti zaključivanje ugovora o zakupu poljoprivrednog zemljišta u javnoj svojini Republike Srbije i organ koji obavlja poslove utvrđivanja i obračunavanja poreza na imovinu u jedinici lokalne samouprave dužni su da nadležnom javnom vodoprivrednom preduzeću iz stava 1. ovog člana dostavljaju, na njegov zahtev, bez naknade, podatke o zakupljenom poljoprivrednom zemljištu, odnosno stambenom i poslovnom objektu, kao i podatke o vlasnicima, odnosno korisnicima tih nepokretnosti radi utvrđivanja obaveze plaćanja naknade za odvodnjavanje.
Pravno lice koje na teritoriji opštine/grada obavlja komunalnu delatnost prečišćavanja i odvođenja atmosferskih i otpadnih voda dužno je da, radi utvrđivanja obaveze plaćanja naknade za odvodnjavanje, javnom vodoprivrednom preduzeću iz stava 1. ovog člana dostavlja, na njegov zahtev, bez naknade, ažurirane podatke o katastarskim opštinama na kojima je odvođenje voda uređeno sistemom atmosferske kanalizacije.
Saglasno članu 6. st. 1. i 3. Zakona o postupku upisa u katastar nepokretnosti i vodova u katastar nepokretnosti se upisuju stvarna i druga prava na nepokretnostima u skladu sa zakonom. Upisom se stiču, prenose, ograničavaju ili prestaju pravo svojine i druga stvarna prava na nepokretnostima ako zakonom za pojedine slučajeve sticanja prava nije drukčije propisano.
Izvor: sajt Ministarstva finansija (www.mfin.gov.rs)
Izvor: Izvod iz propisa preuzet iz pravne baze „Propis Soft“, Redakcija Profi Sistem Com