Ministarstvo prosvete Vlade Republike Srbije predstavilo je Nacrt zakona o izmenama i dopunama Zakona o udžbenicima, koje su usmerene na očuvanja nacionalnog identiteta, razvoja osećaja pripadnosti, poštovanja maternjeg jezika i negovanja tradicije, uz istovremeno podsticanje interkulturalnosti i očuvanje kulturne baštine.
Predložene zakonske izmene, koje su predstavljene na tribini u Beogradu, imaju za cilj i zaštitu prava učenika i roditelja, unapređivanje transparentnosti u izboru udžbenika, kao i ugradnju mehanizama za sprečavanje zloupotreba.
Najznačajnija novina koja se predlaže izmenama Zakona o udžbenicima odnosi se na uvođenje udžbenika od nacionalnog interesa za osnovne škole za predmete kao što su srpski jezik, srpski jezik i književnost, svet oko nas, priroda i društvo, istorija, geografija, muzička i likovna kultura, kao i udžbenike od posebnog interesa za nacionalne manjine.
Ove udžbenike pripremaće javni izdavač, a štampaće ih javno preduzeće.
Vlada će, u skladu sa obrazovnim prioritetima, moći da proširi listu udžbenika od nacionalnog interesa i na srednje obrazovanje.
Korišćenje udžbenika od nacionalnog interesa i udžbenika od posebnog interesa za nacionalne manjine u osnovnoj školi za učenike prvog i petog razreda počeće od školske 2026/2027. godine, za učenike drugog i šestog razreda počeće od školske 2027/2028. godine, za učenike trećeg i sedmog razreda počeće od školske 2028/2029. godine i za učenike četvrtog i osmog razreda počeće od školske 2029/2030. godine.
U cilju zaštite prava učenika i roditelja, Nacrt zakona propisuje i mogućnost određivanja najviše maloprodajne cene udžbenika, kao i njihove maksimalne težine kako bi se zaštitilo zdravlje dece.
Najvišu maloprodajnu cenu udžbenika utvrđuje Vlada do 15. marta tekuće za narednu školsku godinu, na osnovu predloga Komisije, koju će zajedno formirati ministar prosvete i ministar trgovine.
Nacrtom zakona prvi put se predviđa utvrđivanje jasnih, transparentnih i nediskriminatornih kriterijuma koje posebnim aktom propisuje ministar nadležan za obrazovanje, na osnovu kojih škole biraju udžbenike, kao i mehanizama za kontrolu poštovanja tih kriterijuma.
U cilju sprečavanja zloupotreba i uticaja na nastavnike radi izbora udžbenika, Nacrt zakona propisuje besplatno predstavljanje udžbenika, uz mogućnost malog poklona od izdavača koji se ne smatra donacijom, propisane vrednosti do 1.000 dinara po osobi.
Izmene predviđaju da 9.700 učenika dopunskih škola u 22 zemlje u dijaspori koristi nacionalnu čitanku kao obavezno nastavno sredstvo, dodaje se u saopštenju Ministarstva prosvete.
Podsećamo, važećim Zakonom o udžbenicima ( „Sl. glasnik RS“, br. 27/2018 i 92/2023) uređuje se pripremanje, odobravanje, izbor, izdavanje, povlačenje i praćenje udžbenika i udžbeničkog kompleta, priručnika i obaveznog i dodatnog nastavnog sredstva za osnovnu i srednju školu (u daljem tekstu: škola).
Na pripremanje, odobravanje, izdavanje i povlačenje didaktičkih sredstava i didaktičkih igrovnih sredstava za ustanove obrazovanja i vaspitanja (u daljem tekstu: ustanova), kao i njihovo praćenje tokom korišćenja u vaspitno-obrazovnom i obrazovno-vaspitnom radu, shodno se primenjuju odredbe ovog zakona.
Pripremanje, odobravanje i izdavanje udžbenika za ustanovu koja obavlja delatnost visokog obrazovanja uređuje se opštim aktom visokoškolske ustanove, u skladu sa posebnim zakonom.
Izvor: sajt Vlade Republike Srbije (www.srbija.gov.rs)
Izvor: Izvod iz propisa preuzet je iz programa „Propis Soft“, Redakcija Profi Sistem Com-a