Zakonom o finansijskoj podršci porodici sa decom (“Sl. glasnik RS”, br. 113/2017 i 50/2018) propisano je da o stepenu smetnji u psihofizičkom razvoju i invaliditetu deteta mišljenje daje nadležna komisija fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje, čiji se troškovi rada finansiraju iz budžeta Republike Srbije dok njen sastav, nadležnost i način rada utvrđuje ministar nadležan za socijalna pitanja, u skladu sa zakonom.
Pravilnik o bližim uslovima, postupku i načinu ostvarivanja prava na odsustvo sa rada ili rada sa polovinom punog radnog vremena radi posebne nege deteta (“Sl. glasnik RS”, br. 56/2018) stupio je snagu 18. jula 2018. god. a istog dana održana je i radionica na kojoj su budući članovi Komisija za veštačenje zdravstvenog stanja deteta u postupku ostvarivanja prava na odsustvo sa rada ili rada sa polovinom punog radnog vremena radi posebne nege deteta (veštaci, lekari pedijatri, zdravstveni saradnici i sekretari komisija) (u daljem tekstu: Komisija) dobili potrebna objašnjenja za dalji rad.
U Instrukciji Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, br. 110-00-00023/2018-13 od 27. jula 2018. god. detaljno se pojašnjava postupak i način ostvarivanja prava na odsustvo sa rada ili rada sa polovinom punog radnog vremena radi posebne nege deteta pred Komisijom.
Sastav i početak rada Komisija za veštačenje
zdravstvenog stanja deteta
Ministar za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja je 20. jula 2018. god. doneo Rešenje o imenovanju lica koja čine Prvostepenu i Drugostepenu komisiju, koje je dostavljeno elektronskom poštom svim članovima Komisije od strane Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje. Kako su se stekli uslovi da se počne sa veštačenjem zdravstvenog stanja deteta u skladu sa novim propisima, Prvostepene komisije su počele sa radom 23. jula 2018. godine.
Navedenim pravilnikom je predviđeno da mišljenje o zdravstvenom stanju deteta daje Prvostepena komisija, odnosno po uloženom prigovoru i Drugostepena komisija.
Prvostepena komisija ima četiri člana, od kojih je jedan lekar veštak specijalista Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje, koji je ujedno i predsednik komisije, jedan lekar specijalista pedijatar iz razvojnog savetovališta ili službe za zdravstvenu zaštitu dece, jedan zdravstveni saradnik i jedan predstavnik nadležnog organa lokalne samouprave zadužen za poslove dečije zaštite koji je sekretar komisije. Članovi komisije imaju svoje zamenike. Rad komisije se organizuje van radnog vremena, najmanje jednom u 15 dana, a po potrebi i češće u zavisnosti od broja podnetih zahteva.
Drugostepena komisija ima četiri člana, od kojih je jedan lekar veštak specijalista fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje, koji je ujedno i predsednik komisije, jedan lekar specijalista pedijatar, jedan zdravstveni saradnik i jedan predstavnik ministarstava nadležnog za socijalna pitanja, koji je sekretar komisije. Članovi drugostepene komisije imaju svoje zamenike.
Nadležne Filijale (i pripadajuće opštine) za veštačenje
zdravstvenog stanja deteta
Veštačenje zdravstvenog stanja deteta obavljaće se u Regionalnim centrima jedinica lokalne samouprave gde Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje ima Filijalu.
Na teritoriji Republike Srbije, Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje ima 28 Filijala koje će veštačiti zdravstveno stanje deteta čije je prebivalište na teritoriji Filijale, odnosno opštine koja pripada određenoj Filijali prema sledećem rasporedu:
- Beograd (Bulevar umetnosti 10 Novi Beograd), sva pripadajuća mesta i opštine: Čukarica, Novi Beograd, Palilula, Rakovica, Savski venac, Stari grad, Voždovac, Vračar, Zemun, Zvezdara, Barajevo, Grocka, Lazarevac, Mladenovac, Obrenovac, Sopot i Surčin;
- Bor (Moše Pijade 16), sva pripadajuća mesta i opštine: Kladovo, Majdanpek, Negotin i Donji Milanovac;
- Valjevo (Prote Mateje 4), sva pripadajuća mesta i opštine: Ub, Lajkovac, Ljig, Mionica i Osečina;
- Vranje (Trg republike 3), sva pripadajuća mesta i opštine: Vladičin Han, Surdulica, Bosilegrad, Trgovište, Bujanovac i Preševo;
- Zaječar (Nikole Pašića 32), sva pripadajuća mesta i opštine: Boljevac, Knjaževac i Sokobanja;
- Kragujevac (Lepenički bulevar 9a), sva pripadajuća mesta i opštine: Aranđelovac, Topola, Rača, Batočina, Lapovo i Knić;
- Kraljevo (Vojvode Putnika 5), sva pripadajuća mesta i opštine: Vrnjačka Banja i Raška;
- Novi Pazar (28. novembra b.b.), sva pripadajuća mesta i opštine: Tutin i Sjenica;
- Kruševac (Trg fontane 2), sva pripadajuća mesta i opštine: Varvarin, Trstenik, Ćićevac, Aleksandrovac i Brus;
- Leskovac (Pana Đukića b.b.), sva pripadajuća mesta i opštine: Bojnik, Lebane, Medveđa, Vlasotince u Crna Trava;
- Niš (Rajićeva 12), sva pripadajuća mesta i opštine: Aleksinac, Svrljig, Merošina, Doljevac, Gadžin Han i Ražanj;
- Pirot (Srpskih vladara 94), sva pripadajuća mesta i opštine: Bela Palanka, Babušnica i Dimitrovgrad;
- Prokuplje (21. srpske divizije 49), sva pripadajuća mesta i opštine: Blace, Kuršumlija i Žitorađa;
- Požarevac (Trg Radomira Vujovića 1), sva pripadajuća mesta i opštine: Veliko Gradište, Golubac, Malo Crniće, Žabari, Petrovac Kučevo i Žagubica;
- Smederevo (Kneza Mihajla 51), sva pripadajuća mesta i opštine: Smederevska Palanka i Velika Plana;
- Užice (Omladinska 22), sva pripadajućs mesta i opštine: Bajina Bašta, Kosjerić, Požega, Arilje, Nova Varoš, Prijepolje, Priboj i Čajetina;
- Čačak (Gradsko šetalište 85), sva pripadajuća mesta i opštine: Gornji Milanovac, Lučani i Ivanjica;
- Ćuprija (Tog slobode 1), sva pripadajuća mesta i opštine: Jagodina, Rekovac, Svilajnac, Despotovac i Paraćin;
- Šabac (Vojvode Mišića 9), sva pripadajuća mesta i opštine: Loznica, Bogatić, Vladimirci, Koceljevo, Mali Zvornik, Krupanj i Ljubovija;
- Kosovska Mitrovica (Kolašinska 130), sva pripadajuća mesta i opštine: Leposavić, Zubin potok i Centralno Kosovo;
- Novi Sad (Žitni trg 3), sva pripadajuća mesta i opštine: Vrbas, Bačka Palanka, Beočin, Temerin, Žabalj, Bački Petrovac, Titel, Sremski Karlovci, Bečej, Srbobran i Bač;
- Sremska Mitrovica (Svetog Dimitrija 4), sva pripadajuća mesta i opštine: Stara Pazova, Ruma i Šid;
- Zrenjanin (Kralja Aleksandra Prvog Karađorđevića 2a), sva pripadajuća mesta i opštine: Nova Crnja, Novi Bečej, Sečanj i Žitište;
- Subotica (Trg slobode 3), sva pripadajuća mesta i opštine: Bačka Topola, Mali Iđoš, Senta, Kanjiža i Ada;
- Sombor (Stepe Stepanovića 18), sva pripadajuća mesta i opštine: Apatin, Kula i Odžaci;
- Pančevo (Trg mučenika 6a), sva pripadajuća mesta i opštine: Kovin, Alibunar I Kovačica;
- Kikinda (Dositejeva 33), sva pripadajuća mesta i opštine: Čoka i Novi Kneževac; 28. Vršac (Đure Jakšića 1), sva pripadajuća mesta i opštine: Bela Crkva i Plandište.
Organizacija i način rada Komisija
Organizacija i način rada Prvostepene komisije obavlja se na sledeći način:
- Nadležnom organu jedinice lokalne samouprave – Službi dečije zaštite, u kome podnosilac zahteva ima prebivalište podnosi se zahtev za veštačenje zdravstvenog stanja deteta u cilju ostvarivanja prava na odsustvo sa rada ili rada sa polovinom punog radnog vremena radi posebne nege deteta, na Obrascu broj 1 ZOPND, odnosno ostvarivanja prava na ostale naknade po osnovu posebne nege deteta, na Obrascu 1a ZOPND, sa medicinskom dokumentacijom.
- Služba dečiji zaštite vodi računa, da uz zahtev za veštačenje zdravstvenog stanja deteta, bude priložena i medicinska dokumentacija koja je propisana članom 13. Pravilnika o bližim uslovima, postupku i načinu ostvarivanja prava na odsustvo sa rada ili rada sa polovinom punog radnog vremena radi posebne nege deteta. Ukoliko to nije slučaj, obaveštava podnosioca zahteva o potrebi kompletiranja zahteva neophodnom dokumentacijom.
- Svi zahtevi, koji budu podneti nadležnom organu jedinice lokalne samouprave – Službi dečije zaštite, u kojima Republički fond PIO nema Filijalu, službeno će se prosleđivati Službi dečije zaštite u mestu gde Republički fond PIO ima Filijalu, odnosno mestu ka kome regionalno pripadaju jedinice lokalne samouprave. Primer: Svi zahtevi podneti u Kladovu, Majdanpeku, Negotinu i Donjem Milanovcu prosleđuju se Službi dečije zaštite u Boru jer je u ovom slučaju Regionalni centar u Boru.
- Sekretar Prvostepene komisije (predstavnik Službe dečije zaštite) biće zadužen za prijem zahteva sa pratećom dokumentacijom, nakon čega će na osnovu istih formirati predmete.
- Sekretar Prvostepene komisije ima zadatak ca uspostavi saradnju sa ovlašćenim licem Republičkog fonda PIO i informiše ga putem telefona ili elektronske pošte o broju prispelih zahteva za veštačenje zdravstvenog stanja deteta koje je potrebno obaviti.
- Sekretar Prvostepene komisije od ovlašćenog lica Republičkog fonda PIO blagovremeno će dobijati informacije o terminima veštačenja tj. terminima zasedanja komisija, kao i o broju lica koji je potrebno pozvati za tu komisiju.
- Sekretar Prvostepene komisije obavljaće pozivanje, odnosno obaveštavaće podnosioca zahteva o terminu izlaska pred komisiju.
- Ukoliko se podnosilac zahteva ne odazove pozivu za veštačenje, sekretar Prvostepene komisije pozvaće ga ponovo (pismeno, telefonom, elektronskom poštom) i ukoliko se ne odazove i ovom pozivu obustaviće se dalji postupak.
- Sekretar Prvostepene komisije na dan veštačenja, u prostorije (u mestima gde Republički fond PIO ima filijale) gde će se obavljati veštačenje, donosiće predmete pozvanih lica.
- Sekretar Prvostepene komisije prisustvovaće radu komisija kao stručna podrška.
- Po završetku veštačenja, sekretar Prvostepene komisije, ima zadatak da popuni radnu listu i prosledi je ovlašćenom licu u Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje.
- Radna lista prosleđuje se u originalu, u dva primerka putem pošte, ista obavezno mora biti popunjena sa potrebnim i tačnim podacima i mora imati potpis i faksimil svih članova komisije koji su obavili veštačenje za lica navedena u toj radnoj listi.
- Uz radne liste neophodno je dostaviti i jedan primerak mišljenja komisije za svako lice navedeno u radnoj listi.
- Nakon završenog veštačenja, predmete podnosioca zahteva sa mišljenjem komisije sekretar Prvostepene komisije uz propratno pismo, vraća Službi dečije zaštite radi upućivanja podnosiocu zahteva i njegovom poslodavcu
- Ukoliko je u mišljenju Prvostepene komisije naveden kontrolni pregled deteta, Sekretar Prvostepene komisije u propratnom pismu Službi dečije zaštite navodi ovu činjenicu, kako bi podnosilac zahteva bio obavešten o potrebi podnošenja novog zahteva 45 dana pre isteka odsustva sa rada radi posebne nege deteta.
Organizacija i način rada Drugostepene komisije obavlja se na sledeći način:
- Blagovremene prigovore na mišljenje Prvostepene komisije, Službe dečije zaštite, preko Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, dostavljaju Drugostepenoj komisiji.
- Sekretar Drugostepene komisije, pri Ministarstvu za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, vršiće prijem prigovora na prvostepenu odluku i izvršiće formiranje predmeta.
- Sekretar Drugostepene komisije ima zadatak da uspostavi saradnju sa ovlašćenim licem Republičkog fonda PIO i informiše ga putem telefona ili elektronske pošte o broju prispelih prigovora na prvostepena mišljenja o kojima je potrebno da odluči Drugostepena komisija.
- Sekretar Drugostepene komisije od ovlašćenog lica Republičkog fonda PIO blagovremeno će dobijati informacije o terminima veštačenja tj. terminima zasedanja komisija, kao i o broju lica koja je eventualno potrebno pozvati za tu komisiju.
- Sekretar Drugostepene komisije obavljaće i pozivanje, odnosno obaveštavaće podnosioca zahteva, ukoliko je potrebno da sa detetom dođe na ponovni pregled, o terminu izlaska pred Drugostepenu komisiju.
- Sekretar Drugostepene komisije na dan veštačenja, u prostorije Republičkog fonda PIO gde će se obavljati veštačenje, donosiće predmete pozvanih lica.
- Sekretar Drugostepene komisije prisustvovaće radu komisija kao stručna podrška.
- Konačno mišljenje Drugostepene komisije, sekretar Drugostepene komisije sa kompletnim spisima predmeta, dostavlja nadležnoj Službi dečije zaštite.
- Po završetku veštačenja, sekretar Drugostepene komisije, ima zadatak da popuni radnu listu i prosledi je ovlašćenom licu u Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje.
- Radna lista prosleđuje se u originalu u dva primerka, putem pošte ili lično i ista obavezno mora biti popunjena sa potrebnim i tačnim podacima i mora imati potpis i faksimil svih članova komisije koji su obavili veštačenje za lica navedena u toj radnoj listi.
- Uz radne liste neophodno je dostaviti i jedan primerak mišljenja komisije za svako lice navedeno u radnoj listi.
- Nakon završenog veštačenja, predmete podnosioca zahteva sa mišljenjem Drugostepene komisije, sekretar Drugostepene komisije uz propratno pismo vraća Službi dečije zaštite, radi upućivanja podnosiocu zahteva i njegovom poslodavcu.
- Na osnovu dobijenog mišljenja poslodavac donosi rešenje o odsustvu sa rada radi posebne nege deteta i više nije potrebno pribavljati i doznaku – izveštaj o privremenoj sprečenosti za rad.
Izvor: Instrukcija Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja